Bigos, często określany jako „król polskiej kuchni”, jest jednym z tych tradycyjnych dań, które prawie każdy Polak zna i kocha. Wbrew pozorom, ten długo gotowany gulasz z kapusty i mięsa nie jest zwykłym daniem. Można go traktować jak gastronomiczny freestyle, gdzie podstawowe składniki mieszają się z indywidualnymi dodatkami, tworząc niekończące się kombinacje smaków.
Bigos to esencja polskiego podejścia do gotowania. Stanowi sztandarową potrawę w tradycyjnej kuchni polskiej. Łączy tradycję z nowoczesnością, podstawowe składniki z nieograniczoną kreatywnością. To freestyle polskiej kuchni w najczystszej postaci.
Bigos – ważny element polskiej tradycji kulinarnej
Nazwa „bigos” zaczęła funkcjonować w XVIII wieku jako określenie potrawy. Wcześniej w ten sposób określano w Polsce sposób siekania (m.in. kapusty). Są też badacze, którzy dzielą to słowo na dwa człony – „bi”, czyli podwójny, a także „gos” oznaczający smak. Nazwa pochodzi prawdopodobnie od niemieckiego słowa „Beiguss”, czyli „sos”.
Przepisy na bigos to ważny element kuchni polskiej. Wyróżniamy kilka wariantów tej potrawy – jak m.in. bigos wielkopolski, który został wpisany na listę produktów tradycyjnych w 2009 roku w kategorii „Gotowe dania i potrawy w woj. wielkopolskim”. Stanowi gęstą i aromatyczną mieszankę kapusty z kawałkami mięsa, kiełbasy, warzyw, grzybów, suszonych śliwek i przypraw w sosie. Można też przyrządzać go zgodnie z własnymi upodobaniami, jedynie bazując na klasycznym przepisie.
Co wyróżnia bigos tradycyjny?
Podstawą bigosu jest kwaszona oraz świeża kapusta, które połączone z różnymi rodzajami mięs, tworzą bazę. Mięsa mogą być różne: od tradycyjnych kiełbas, przez wołowinę, cielęcinę, wieprzowinę, drób, aż po dziczyznę. Jednak bigos to więcej niż tylko kapusta i mięso. To danie, które w dużej mierze polega na dodatkach i odpowiednich proporcjach. Suszone grzyby, cebula, czosnek, śliwki, wytrawne wino czerwone, a nawet miód – wszystkie te składniki wpływają na głębię i bogactwo smaku bigosu.
Co więcej, bigos jest daniem „dojrzewającym”. Oznacza to, że smakuje jeszcze lepiej, gdy ma okazję „postać” przez kilka dni w lodówce. Ponowne podgrzewanie potęguje jego smaki i aromaty, sprawiając, że każda kolejna porcja jest jeszcze smaczniejsza.
Potrawa na święta i uroczystości
Jednak nie tylko smak i elastyczność receptury czynią bigos wyjątkowym. To danie odgrywa ważną rolę w polskiej kulturze i tradycji. Bigos wigilijny stanowi nieodłączny element świątecznych stołów. Nie może go też zabraknąć z okazji innych ważnych uroczystości, imprez rodzinnych. W chłodne zimowe wieczory bigos przynosi ciepło i komfort, przypominając o domu i bliskich.
Bigos i freestyle w kuchni
Freestyle polega na twórczej improwizacji, a bigos doskonale się do tego nadaje. W Polsce każda rodzina ma swoją własną, unikalną recepturę – przepisy na bigos różnią się między sobą. Niektórzy dodają do niego jabłka dla słodkawego akcentu, drudzy z kolei uwielbiają, gdy dominuje w nim ostra papryka, a jeszcze inni uwielbiają bardzo mięsny. Jest to potrawa, która doskonale nadaje się do eksperymentów i modyfikacji.
Symbol polskiej gościnności
Zastanawiając się nad jego fenomenem, można dojść do wniosku, że bigos tradycyjny to nie tylko potrawa, ale też symbol – polskiej gościnności, tradycji i kreatywności w kuchni. W jednym garnku miesza się historia, kultura i serce narodu.
Przepisy na bigos
Składniki:
- 1 kg kwaszonej kapusty
- 0,5 kg świeżej kapusty
- 300 g wieprzowiny
- 200 g wołowiny
- 400 g kiełbasy
- 100 g boczku wędzonego
- 100 g suszonych grzybów
- kilka śliwek suszonych
- 200-250 ml czerwonego wina
- 1 cebula, 3 ząbki czosnku
- 1 łyżka koncentratu pomidorowego
- 1 łyżeczka słodkiej papryki, kminek, majeranek
- 4 ziarna ziela angielskiego, 2 liście laurowe
- sól i pieprz do smaku
Przygotowanie
Namocz grzyby w ciepłej wodzie około 2 godziny, a następnie odcedź. Poszatkuj świeżą kapustę. W rondlu podsmaż boczek pokrojony w kostkę, dodaj cebulę i drobno posiekany czosnek. Dodaj pokrojone mięsa i kiełbasę. Smaż, aż mięso się zarumieni. Dodaj koncentrat pomidorowy i wymieszaj całość. Bigos potrzebuje długiego gotowania na wolnym ogniu, ale trzeba co jakiś czas mieszać kapustę, by się nie przypaliła.
Przełóż do rondla kapustę świeżą i kwaszoną. Dodaj grzyby oraz wodę, w której się moczyły. Wlej wino, dodaj przyprawy, sól i pieprz, a także suszone śliwki. Całość duś powoli, na małym ogniu, przez co najmniej 2-3 godziny. Od czasu do czasu zamieszaj. Jeśli potrawa jest zbyt gęsta, można dodać trochę wody. Możesz też eksperymentować z przepisem, dodając różne składniki według własnego uznania.
Czytaj więcej: Domowy smalec ze skwarkami - tradycyjny smak polskiej kuchni
Partnerzy Festiwalu
