Dania z grzybami leśnymi

Grzyby leśne to smaczny dodatek do wielu potraw, ale także prawdziwy skarb polskiej przyrody. Dzięki swojemu unikatowemu aromatowi i teksturze stanowią ważny element kulinarnych tradycji Polski.

W kuchni staropolskiej były bardzo powszechne. Podawano je zwykle w towarzystwie warzyw i w dniach postnych. Były spożywane od wczesnej wiosny do jesieni. Lasy w Polsce zajmowały znaczą część ówczesnej powierzchni kraju, a większość jedzenia pochodziła z przyrody – jak m.in. grzyby, owoce leśne czy dziczyzna.

Dania z grzybami leśnymi przygotowywano na wiele sposobów. Przez wiele lat gościły na naszych stołach w różnej postaci. Tradycją było przyrządzanie ich tuż po grzybobraniu. Nabijano je na patyk i pieczono nad ogniskiem. Świeże i osolone grzyby przyrządzano też w domach, razem ze słoniną, smalcem lub masłem. Często łączono je z jajkami.

Grzyby leśne to nie tylko smaczny dodatek do potraw, ale także ważny element kulinarnego dziedzictwa. Właściwie przygotowane i wykorzystane w kuchni, mogą stać się gwiazdą każdego posiłku. Ich wyjątkowy smak i zdrowotne właściwości przyciągają zarówno smakoszy, jak i osoby dbające o zdrową dietę.

 

Najpopularniejsze gatunki

Grzyby są bardzo lubiane przez większość Polaków. Z kolei grzybobranie jest niemal tradycją narodową i sprawia nam satysfakcję. Do najbardziej pożądanych i chętnie wykorzystywanych w kuchni gatunków należą:

• Borowik szlachetny – znany również jako prawdziwek, charakteryzuje się mocnym smakiem. Ma najlepsze walory smakowe. Nadaje się do smażenia, marynowania, duszenia oraz suszenia.
• Podgrzybek – wspaniały do marynowania. Najczęściej rośnie ukryty pod świerkami lub sosnami albo w mchu przy pniakach. Można go przyrządzać na wiele sposobów.
• Kurka – ma delikatny smak i aksamitną teksturę.
• Maślak – słodkawy i miękki, idealny do smażenia. Jest lepki, trudno go pomylić z innymi grzybami. Nadaje się do marynowania, smażenia i duszenia.
• Rydz – znany z wyrazistego aromatu, często używany do sosów i bigosu.

Szukamy także koźlaków, gąsek czy kani. Są także sarniaki, czubajki czy zapomniane gołąbki (czyli m.in. surojadki).

 

Przykładowe dania z grzybów leśnych

Grzyby leśne można smażyć, dusić, gotować, marynować, a także mrozić. Nadają daniom smaku i wyrazistości, a także wspaniałego aromatu. Stanowią bazę dla wielu tradycyjnych potraw. Są to między innymi:

• Zupa grzybowa – ma bogaty smak i aromat oraz kremową konsystencję. Jest często przyrządzana na wigilijny stół.
• Pierogi z grzybami – klasyczne nadzienie z grzybami i kapustą to esencja polskich świąt. Często są przyrządzane także na co dzień na obiad.
• Grzyby marynowane i suszone – doskonałe jako przekąska lub dodatek do różnego rodzaju potraw, m.in. sosów.
• Bigos z dodatkiem grzybów – intensywny smak grzybów doskonale komponuje się z kwaszoną kapustą.
• Omlet z grzybami – jajka i grzyby to doskonałe połączenie. Smaczne i sycące danie będzie idealne na śniadanie lub kolację.
• Rydze z patelni – smażone na maśle osolone rydze to wspaniała przekąska. Zwykle serwuje się je z chlebem. Rydze to jedne z najbardziej cenionych grzybów jadalnych w Polsce, znane przede wszystkim za swój wyjątkowy smak. Smażone rydze to proste i klasyczne danie, które pozwala wydobyć z nich najlepszy smak.
• Grzyby w sosie śmietanowym – zwykle serwuje się je z tłuczonymi ziemniakami i koperkiem.
• Kotlety z grzybami – kotlety z mięsa mielonego lub z kaszy jaglanej można urozmaicić drobno pokrojonymi grzybami, wcześniej usmażonymi na patelni.

Poza tym można z nich przyrządzić różne fasze do pasztecików, pierogów i uszek, gołąbków czy krokietów. Również barszcz wigilijny przygotowuje się na wywarze z grzybów.

 

Wartości odżywcze grzybów

Wiesz, że grzyby w 70-80 proc. składają się z wody? Oprócz wyjątkowego smaku i aromatu, są bogate w białko, witaminy, minerały i błonnik. Ich wartość odżywcza jest zróżnicowana i zależy od gatunku grzyba i jego pochodzenia. Są niskokaloryczne i stanowią doskonałe źródło składników odżywczych dla wegetarian. Dostarczają cennych aminokwasów niezbędnych dla prawidłowego funkcjonowania organizmu. Jest to białko, które aż w 90 proc. jest świetnie przyswajalne przez nasz organizm. Co więcej, zawierają substancje antyoksydacyjne, czyli chroniące przed nowotworami.

Dzięki wysokiej zawartości błonnika, grzyby wspomagają trawienie, pomagają w regulacji poziomu cukru we krwi i mogą przyczynić się do obniżenia poziomu cholesterolu. Grzyby są bogatym źródłem witamin z grupy B, zwłaszcza B2, B3 i B5. Zawierają też witaminy A, C, D i PP i sole mineralne. Są także doskonałym źródłem minerałów takich jak selen, potas, wapń, jod, miedź, fosfor, żelazo i cynk. Większość gatunków ma nieduże ilości cukrów prostych i tłuszczy.