Ryby są stałym elementem polskiej kuchni i odgrywają w niej szczególną rolę. Od wieków zajadamy się różnymi ich gatunkami. Poniżej poznasz popularne w Polsce gatunki ryb oraz znajdziesz garść inspiracji.
Kuchnia staropolska obfitowała w ryby
Przede wszystkim jadano karpie, sandacze, śledzie, szczupaki, liny, karasie, węgorze, leszcze, sumy, okonie, sielawy czy lipienie oraz jesiotry. Serwowano je na różne sposoby – w formie pieczonej, smażonej, gotowane na parze czy też z grilla lub w ognisku.
Polskie jeziora i rzeki kryją w sobie mnóstwo gatunków ryb, które stanowią bazę do przygotowania pysznych potraw. Poza tym dzisiaj często przyrządzamy także łososia, dorsza, halibuta, turbota, pstrąga czy makrelę lub doradę.
Danie z ryby – wartości odżywcze
Ze względu na wysoką wartość odżywczą powinniśmy jadać ryby co najmniej 2-3 razy w tygodniu. Przede wszystkim polecane są tłuste morskie (jak halibut, makrela czy łosoś). Statystyczny Polak spożywa rocznie około 13 kg ryb. Najczęściej jemy danie z rybą na obiad w piątki.
Są też świetnym źródłem białka. Zdrowsze są ryby morskie, bo zawierają więcej kwasów tłuszczowych omega-3, które są kluczowe dla serca, pracy mózgu, układu krążenia i układu odpornościowego. Dzięki ich regularnemu spożyciu poprawia się koncentracja i pamięć, zdolność kojarzenia.
Ryby zawierają liczne witaminy i składniki mineralne – dokładna ich zawartość zależy od gatunku ryby i ilości tłuszczu. Tłuste maja więcej witamin A, D oraz E (rozpuszczalnych w tłuszczach), a z kolei chude są bogatsze w witaminy z grupy B (rozpuszczalne w wodzie).
Podział ryb
Ryby można podzielić na słodkowodne oraz słonowodne, według innego podziału na tłuste, chude i średnio-tłuste.
Podział ryb – środowisko życia
- Ryby słodkowodne. Żyją w rzekach, jeziorach, stawach i innych zbiornikach wodnych o niskiej zawartości soli. Przykłady: karp, pstrąg, szczupak.
- Ryby morskie. Żyją w oceanach i morzach. Przykłady: dorsz, makrela, sardynka.
- Ryby anadromiczne. Są to ryby, które większość życia spędzają w morzu, ale do rozrodu wracają do rzek. Przykład: łosoś.
Wigilijne potrawy z ryb
Dania z ryb cieszą się popularnością szczególnie podczas Wigilii Bożego Narodzenia, kiedy to na stołach królują śledzie w różnych postaciach, karp smażony lub w galarecie czy barszcz czerwony z uszkami z nadzieniem z ryb. Popularne są także delikatne pasztety z ryby. Różne potrawy z ryb są obecne w polskim menu nie tylko w święta. Łosoś, dorsz, sandacz, sum czy pstrąg to tylko niektóre z gatunków, które można spotkać w polskich restauracjach, ale i w piątkowy obiad w domach.
Inne dania z ryb
Jeśli ktoś poszukuje inspiracji na potrawy z ryb, kuchnia polska oferuje mnóstwo propozycji. Dla miłośników smażonych specjałów poleca się flądrę w panierce lub doradę z ziołowym masłem. Dla tych, którzy preferują delikatniejsze smaki, doskonałym wyborem będzie filet z sandacza lub pstrąga pieczony w folii z warzywami. Popularną przekąską są także smażone sardynki podawane prosto z patelni.
Chcąc przygotować danie z rybą na obiad, warto sięgnąć po tradycyjne przepisy, ale i po nowoczesne inspiracje. Łosoś w sosie musztardowo-miodowym, stek z tuńczyka, rybne roladki, kotleciki lub krokiety, rolada szpinakowo-łososiowa czy sum w sosie pomidorowym to tylko niektóre z propozycji, które zaciekawią najbardziej wymagających smakoszy.
Danie z ryby – pstrąg pieczony w folii
Pierwszym pomysłem na to, co przygotować na obiad z ryby, jest upieczenie jej w folii. Trzeba jedynie ułożyć wybrany filet – m.in. pstrąga czy sandacza – na kawałku folii aluminiowej, posypać go ziołami i przyprawami, dodać warzywa i oliwę, a potem piec około 20-25 minut. Ważne, by wyjąć rybę w odpowiednim momencie, aby nie była za sucha.
Efektownie będzie prezentowała się ryba faszerowana. Można ją nadziać warzywami czy kaszą. Na pewno zaskoczy Twoich gości.
Grillowany stek z łososia albo tuńczyka
Ryba z grilla to częste danie na spotkania z rodziną i przyjaciółmi na ogrodzie lub tarasie. Można wybrać jedynie filet albo położyć na grill całą rybę, przygotować szaszłyki albo steki. Wyjątkowo dobrze smakuje tuńczyk – serwuj go z ziemniakami i warzywami. Pamiętaj, by wcześniej mięso zamarynować i przyprawić.
Jednogarnkowe potrawy z ryb
Może to być inspiracja innymi kuchniami – jak risotto albo paella, a może to być prosty gulasz rybny. Dania jednogarnkowe to dobry sposób na przygotowanie posiłku dla całej rodziny albo po prostu większej grupy. Możesz go serwować z domowym pieczywem.